تعزیر طبق ماده 16 قانون مجازات اسلامی تادیب یا عقوبتی است که نوع و مقدار آن در شرع تعیین نشده و به نظر حاکم وگذار شده است و انواع آن از قبیل حبس، جزای نقدی و شلاق که میزان آن بایستی کمتر از حد باشد.
تعریف مجازات تعزیری و بازدارنده
تمام جرایمی که نوع و میزان مجازات آنها توسط قانونگذار ( حکومت به معنی عام کلمه) تعیین شده است نه شرع، مجازات بازدارنده است مانند مجازاتهای مذکور در کتاب پنجم از قانون مجازات اسلامی و این مجازاتها به لحاظ اینکه نوع و میزان و تعداد آنها از طرف شرع معین نشده است، مشمول عنوان تعزیر نیز است.
از آنجا که مجازاتهای بازدارنده در فقه و در حقوق ما سابقه ندارد ماهیت آن دارای ابهام است لذا در خصوص آن تعابیر مختلفی صورت گرفته و فرضیه های گوناگونی مطرح شده که مهمترین آن چهار فرضیه به شرح زیر است:

** مجازات بازدارنده همان تعزیر است که براساس قاعده فقهی (التعزیر بما یراه الحاکم) فقها میتوانند نسبت به اعمالی که در شرع گناه محسوب می شود اجرا کنند.
** مجازات بازدارنده در مقابل رفتار افرادی اعمال میشود که از نظر شرعی و نصوص اولیه مرتکب گناه نشدهاند ولی رفتار آنها منجر به اختلال در نظام اجتماعی و ایجاد مفسده عمومی در جامعه اسلامی میشود.

** مجازات بازدارنده مجازاتی است که قاضی میتواند به عنوان مکمل مجازاتهای تعزیری، مرتکبین جرایم را به آن محکوم کند.
**مجازات بازدارنده از مصادیق اجرای نهی از منکر است و از باب حسنه تلقی میشود.
رای وحدت رویه هیات عمومی دیوانعالی کشور شماره 590 مورخ 15/11/372 درباره مجازات های بازدارنده مذکور در ماده 17 قانون مجازات اسلامی
ادامه مطلب در :