مدیریت و اداره امور غایب

 

اداره امور غایب برعهده چه کسی است؟

ممکن است غایب برای امور خود کسی معین کرده باشد، اگر شخصی تعیین کرده باشد که او عهده دار امور غایب خواهد بود درغیراین صورت دادگاه باید شخصی تعیین کند تا امور غایب را انجام دهد. مطابق ماده ۱۰۱۲ قانون مدنی؛ اگر غایب مفقودالاثر برای اداره اموال خود تکلیفی معین نکرده باشد و کسی هم نباشد که قانونا حق تصدی امور او را داشته باشد محکمه برای اداره اموال او یک نفر امین معین می‌کند و تقاضای تعیین امین فقط از طرف مدعی‌العموم و اشخاص ذی‌نفع در این امر قبول می‌شود.

دادگاه می‌تواند از امینی که معین می‌کند تقاضای ضامن یا تضمینات دیگر نماید. ظاهر این ماده بر اختیاری بودن تقاضای ضامن یا تضمینات از امین اشاره دارد. دلیل گرفتن تضمین یا ضامن از امین، جبران خسارت‌های احتمالی ناشی از تقصیر اوست.  اگر یکی از وراث غایب تضمینات کافیه بدهد محکمه نمی‌تواند امین دیگری معین نماید و وارث مزبور به این سمت معین خواهد شد.

وظایف امین غایب مفقودالاثر چیست؟

طبق ماده ۱۰۱۵ قانون مدنی؛ وظایف و مسئولیت‌های امینی که به موجب مواد قبل معین می‌گردد، همان است که برای قیم مقرر است.  چنانچه نصب امین به‌منظور اداره امور و اموال غایب به عمل آید، وظایف امین طبق ماده ۱۰۱۵ ق.م. همان است که برای قیم مقرر گردیده است.  با عنایت به ماده ۱۰۱۵ ق.م. و اینکه نصب امین با همان هدف نصب قیم به عمل می‌آید، چنانچه فرم خاصی برای نصب امین موقت نباشد، استفاده از فرم های مخصوص نصب قیم موقت بلااشکال است.  امین مکلف به حفظ و اداره اموال غایب است. امین همواره مکلف به رعایت مصلحت غایب است.

  سپردن اموال غایب به ورثه او

وراث غایب مفقودالاثر می‌توانند قبل از صدور حکم موت فرضی او نیز از محکمه تقاضا نمایند که دارائی او را به تصرف آن‌ها بدهد مشروط بر اینکه اولاً: غایب مزبور کسی را برای اداره کردن اموال خود معین نکرده باشد و ثانیاً: دو سال تمام از آخرین خبر غایب گذشته باشد بدون اینکه حیات یا ممات او معلوم باشد. در مورد این ماده رعایت ماده ۱۰۲۳ راجع به اعلان مدت یکسال حتمی است. در مورد ماده قبل وراث باید ضامن و یا تضمینات کافیه دیگر بدهد تا در صورت مراجعت غایب و یا در صورتی که اشخاص ثالث حقی بر اموال او داشته باشند از عهده اموال و یا حق اشخاص ثالث برآیند تضمینات مزبور تا موقع صدور حکم موت فرضی غایب باقی خواهد بود.

---

بیشتر بخوانید: آشنایی با انواع قراردادهای اداری و ویژگی های قراردادهای اداری

---

در مرحله تصرف موقت ورثه، دادگاه تکلیفی به دادن اموال به ورثه ندارد. اگر بعضی از وراث تضمین ندهند، دادگاه برای اداره سهم مشاع آن‌ها امین نصب می‌کند. طبق ماده ۱۰۲۷ قانون مدنی؛ بعد از صدور حکم فوت فرضی نیز اگر غایب پیدا شود کسانی که اموال او را به‌عنوان وراثت تصرف کرده‌اند باید آنچه را که از اعیان یا عوض و یا منافع اموال مزبور حین پیدا شدن غایب موجود می‌باشد مسترد دارند.

هدف این ماده برگرداندن وضع مالی غایب پیدا شده به قبل است. طبق مفهوم مخالف این ماده، تکلیف استرداد درباره اموالی که عین یا عوض و منافع آن‌ها موجود نیست، وجود ندارد.  عوض در این ماده اعم از عوض مستقیم و غیر مستقیم است.

طبق ماده ۱۰۲۸ قانون مدنی؛ امینی که برای اداره کردن اموال غایب مفقودالاثر معین می‌شود باید نفقه زوجه دائم یا منقطعه که مدت او نگذشته و نفقه او را زوج تعهد کرده باشد و اولاد غایب را از دارایی غایب تادیه نماید در صورت اختلاف در میزان نفقه تعیین آن به عهده محکمه است.